BESTEL FORMULIER

Behalve de heer Jens de Jong, de schrijver van deze twee regels, hebben in de loop van twintig jaar velen aan de Nederlandse vertaling van “De Oden van Hafez” gewerkt en daarvan wil ik enkelen hier noemen:

Mevrouw Mieke van der Zee - Versteeg, mevrouw Marianne Romijn - Ottink, mevrouw Hilda Komdeur, mevrouw Inge Roukema - Miedema, mevrouw Ellen Graafland en de heer Eke Bergsma.

Zij hebben het leeuwendeel voor hun rekening genomen van de vertaling en het op rijm zetten van de oden die in dit werk voor u liggen. Mijn hartelijke dank gaat uit naar hen en alle anderen die aan het realiseren van deze uitgave hebben bijgedragen.

De vertaling van deze oden is begonnen in een tijd waarin het gebruik van internet nog in de kinderschoenen stond. Daardoor is een deel van de beschrijving van de geschiedenis van

Hafez en de tijd waarin hij leefde, overbodig geworden. Men kan dit nu veel uitgebreider vinden op het internet. Mede omdat dit werk een soort tafelboek is geworden, wordt die informatie dan ook niet uitgebreid hierin opgenomen. Wel is gekozen voor een beknopte levensbeschrijving van Hafez.

In deze Nederlandse uitgave zijn 236 oden van Hafez opgenomen. De eerste twee regels van elke ode in het Perzisch (Farsi), met vermelding van het nummer van de ode in deze uitgave, zijn weergegeven in dit tafelboek op de pagina’s 13 t/m 34. Men kan de complete ode desgewenst zelf opzoeken via het internet. De prachtige vormgeving en illustraties zijn het werk van mevrouw Ilse Meijer.

Met een voorwoord van een van de medewerkers aan de Nederlandse vertaling die hier voor u ligt, wordt deze inleiding afgesloten:

“Samen met een paar andere medewerkers van Het Talenhuis heb ik mij gebogen over deze verzen van Hafez. Ze waren al vertaald in het Nederlands, maar stonden nog niet op rijm. Dat was onze taak. Het gewenste rijmschema was: regel 1 en 2 en dan regel 4, 6, 8, 10 etc.

We hebben bij het op rijm zetten geprobeerd zo dicht mogelijk bij de Nederlandse tekst te blijven, om zo min mogelijk verloren te laten gaan door ons onbegrip. Want onbegrip van de tekst speelde regelmatig een rol. Logisch, want de verzen komen uit een tijd en wereld die ons helemaal onbekend is. Ze zijn met hun grote beeldende kracht mooi, met prachtige kleuren, vondsten en wendingen, zeker, maar wat wilde Hafez ermee zeggen, waar wilde hij naartoe?

Ik heb mij bij het werken met deze verzen vaak gevoeld alsof ik een spelletje Rummikub speelde: de gebruikte onderdelen (steentjes) moeten allemaal in het spel blijven, maar met hun plaats en volgorde mag je schuiven. Zo konden wij zonder al te veel betekenisverlies - hoop ik - het rijmen voor elkaar krijgen. Dit spelen met de tekst heb ik met veel plezier gedaan.

Ik wens u veel genoegen bij het lezen van deze verzen van de grote Perzische dichter Hafez. Hij leefde in de 14^e eeuw, maar ik zag in een televisie-uitzending van de in Teheran wonende Nederlandse verslaggever Thomas Erdbrink dat hij in de harten van de huidige Iraniërs nog altijd voortleeft.

الا یا ایها الساقی ادر کأساً و ناولها،

که عشق آسان نمود اول، ولی افتاد مشکلها!

دل میرود ز دستم، صاحبدلان خدا را،

دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا.

ساقی به نور باده برافروز جام ما،

مطرب بزن، که کار جهان شد بکام ما.

صلاح کار کجا و من خراب کجا،

ببین تفاوت ره کز کجاست تا به کجا.

آن ترک پریچهر که دوش از بر ما رفت،

آیا چه خطا دید که از راه خطا رفت.

اگر چه عرض هنر پیش یار بی ادبی ست،

زبان خموش و لیکن دهان پر از عربی ست.

ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست؟

منزل آن مه عاشق کُش عیار کجاست؟

باغ مرا چه حاجت سرو و صنوبرست،

شمشاد خانه پرور من از که کمترست.

به جان خواجه و حق قدیم و عهد درست

که مونس دمِ صبحم دعای دولت تست.

برو بکار خود ای واعظ، این چه فریاد است؟

مرا فتاد دل از ره، ترا چه افتادست؟

بکوی میکده هر سالکی که ره دانست،

دری دگر زدن اندیشهء تبه دانست.

بلبلی برگ گلی خوشرنگ در منقار داشت،

واندر آن برگ و نوا خوش ناله های زار داشت.

بیا که قصر امل سخت سست بنیاد است،

بیار باده، که ایام عمر بر باد است.

بی مهرِ رُخت روز مرا نور نمادست،

وز عمر مرا جز شب دیجور نماندست.

چو بشنوی سخن اهل دل، مگو که خطاست؛

سخن شناس نئی جانا، خطا اینجاست.

حاصل کارگه کون و مکان اینهمه نیست،

باده پیش آر که اسباب جهان اینهمه نیست.

حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت،

آری، به اتفاق جهان میتوان گرفت.

دل سراپردهء محبت اوست،

دیده آئینه دار طلعت اوست.

راهی ست راه عشق که هیچش کناره نیست،

آنجا جز آنک جان بسپارند، چاره نیست.

رواق منظر چشم من آشیانهء تست،

کرم نما و فرود آ، که خانه، خانهء تست.

روزگاری ست که سودای بتان دین من ست،

غم این کار نشاط دل غمگین من ست.

زان یار دلنوازم شکری ست با شکایت،

گر نکته دان عشقی، خوش بشنو این حکایت.

زاهد ظاهرپرست از حال ما آگاه نیست،

هرچه گوید در حق ما، بعد از این اکراه نیست.

زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست،

پیرهن چاک و غزل خوان و صراحی در دست.

ساقی بیار باده که گاه صیام رفت،

در ده قدح که موسم ناموس و نام رفت.

سینه ام زآتش دل در غم جانانه بسوخت،

آتشی بود در این خانه که کاشانه بسوخت.

شنیده ام سخنی خوش که پیر کنعان گفت،

فراق یار نه آن میکند که بتوان گفت.

صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت:

ناز کم کن، که در این باغ بسی چون تو شکفت!

عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت،

که گناه دگری بر تو نخواهند نوشت.

کنون که در کف گل جام بادهء صاف ست،

بصدهزار زبان بلبل اش در اوصاف ست.

کنون که میدمد از بوستان نسیم بهشت،

من و شراب فرحبخش و یار حورسرشت.

گر ز دست زلف مشکینت خطایی رفت، رفت،

ور ز هندوی شما بر ما جفایی رفت، رفت.

گل در بر و می در کف و معشوقه به کام ست

سلطان جهانم بچنین روز غلام ست.

منم که گوشهء میخانه خانقاه من ست،

دعای پیر مغان ورد صبحگاه من ست.

یا رب سببی ساز که یارم بسلامت

باز آید و برهاندم از چنگ ملامت.

آنان که خاک را بنظر کیمیا کنند،

آیا بود که گوشهء چشمی بما کنند.

آن کیست کز روی کرم با من وفاداری کند،

بر جای بدکاری چو من یکدم نکوکاری کند.

باشد ای دل که در میکده ها بگشایند،

گره از کار فروبستهء ما بگشایند.

بر سر آنم که گر ز دست برآید

دست به کاری زنم که غصه سرآید.

بر سر بازار جانبازان منادی میزنند:

بشنوید ای ساکنان کوی رندی، بشنوید!

به کوی میکده یارب سحر چه مشغله بود

که جوش شاهد و ساقی و شمع و مشعله بود.

بوی خوش تو هرکه ز باد صبا شنید

از یار آشنا نفس آشنا شنید.

بیا که ترک فلک خوان روزه غارت کرد،

هلال عید به دور قدح اشارت کرد.

بیا که رایت منصور پادشاه رسید،

نوید فتح و بشارت به مهر و ماه رسید.

پیرانه سرم عشق جوانی بسر افتاد،

وآن راز که در دل بنهفتم بدر افتاد.

پیش از اینت بیش از اینت غمخواری عشاق بود،

کوکب سعد مرا صد جلوه در آفاق بود.

تا ز میخانه و می نام و نشان خواهد بود

سِرّ ما خاک ره پیر مغان خواهد بود.

ترسم که اشک بر غم ما پرده در شود،

وین راز سر به مُهر بعالم سمر شود.

تنت بناز طبیبان نیازمند مباد،

وجود نازکت آزردهء گزند مباد!

جان بی جمالِ جانان میل جهان ندارد،

آنکس که این ندارد، حقا که جان ندارد.

چو باد عزم سر کوی یار خواهم کرد،

نفس ببوی خوشش مشکبار خواهم کرد.

چه مستی ست ندانم که ره بما آورد،

که بود ساقی و این باده از کجا آورد.

حافظ خلوت نشین دوش بمیخانه شد،

از سر پیمان برفت، با سر پیمانه شد.

حسبِ حالی ننوشتیم و شد ایامی چند،

محرمی کو که فرستیم بتو پیغامی چند؟

حسن تو همیشه در فزون باد،

رویت همه ساله لاله گون باد!

خوش است خلوت اگر یار یار من باشد،

نه من بسوزم و او شمع انجمن باشد.

دانی که چنگ و عود چه تقریر میکنند؟

پنهان خورید باده که تکفیر میکنند!

در نظربازی ما بیخبران حیرانند،

من چنینم که نمودم، دگر ایشان دانند.

دست در حلقهء آن زلف دوتا نتوان کرد،

تکیه بر عهد تو و باد صبا نتوان کرد.

دلا بسوز که سوز تو کارها بکند،

نیاز نیم شبی دفع صد بلا بکند.

دلم جز مهر مه رویان رهی دیگر نمی گیرد،

ز هر در میدهم پندش، ولیکن در نمی گیرد.

دمی با غم بسر بردن جهان یکسر نمی ارزد،

بمی بفروش دلق ما، کزین بهتر نمی ارزد.

دوش در حلقهء ما قصهء گیسوی تو بود،

تا دل شب سخن از سلسلهء موی تو بود.

دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند،

گِل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند.

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند،

واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند.

دی پیر میفروش که ذکرش بخیر باد!

گفتا شراب نوش و غم دل ببر ز یاد.

دیدم بخواب خوش که بدستم پیاله بود،

تعبیر رفت و کار بدولت حواله بود.

دیریست که دلدار پیامی نفرستاد،

ننوشت کلامی و سلامی نفرستاد.

راهی بزن که آهی بر ساز آن توان زد،

شعری بخوان که با آن رطل گران توان زد.

رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید،

وظیفه گر برسد، مصرفش گُل ست و نبید.

رسید مژده که ایام غم نخواهد ماند،

چنان نماند و چنین هم نخواهد ماند.

روز وصل دوستداران یاد باد!

یاد باد آن روزگاران یاد باد!

روز هجران و شب فرقت یار آخر شد،

زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد.

ساقی ار باده از این دست بجام اندازد،

عارفان را همه در شرب مدام اندازد.

سالها دفتر ما در گرو صهبا بود،

رونق میکده از درس و دعای ما بود.

سالها دل طلب جام جم از ما میکرد،

وآنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد.

ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد،

دل رمیدهء ما را رفیق و مونس شد.

سحر بلبل حکایت با صبا کرد،

که عشق روی گل با ما چها کرد.

سرو چمان من چرا میل چمن نمیکند،

همدم گل نمی شود، یاد سمن نمیکند.

شاهد آن نیست که مویی و میانی دارد،

بندهء طلعت آن باش که آنی دارد!

شاهدان گر دلبری زین سان کنند،

زاهدان را رخنه در ایمان کنند.

شراب بی غش و ساقی خوش دو دام رهند،

که زیرکان جهان از کمندشان نجهند.

شراب و عیش نهان چیست کار بی بنیاد،

زدیم بر صف رندان و هرچه باداباد!

صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد،

بنیاد مکر با فلک حقه باز کرد.

عشق تو نهال حیرت آمد،

وصل تو کمال حیرت آمد.

قتل این خسته بشمشیر تو تقدیر نبود،

ورنه هیچ از دل بیرحم تو تقصیر نبود.

کی شعر تر انگیزد، خاطر که حزین باشد،

یک نکته ازین دفتر گفتیم و همین باشد.

گفتم: غم تو دارم؛ گفتا: غمت سرآید!

گفتم که ماه من شو؛ گفتا: اگر برآید.

گفتم که خطا کردی و تدبیر نه این بود؛

گفتا: چه توان کرد که تقدیر چنین بود.

گفتم: کِی ام دهان و لبت کامران کنند؟

گفتا: بچشم، هرچه تو گویی، چنان کنند.

گل آمد خوش و زان خوشتر نباشد،

که در دستت بجز ساغر نباشد.

گل بی رخ یار خوش نباشد،

بی باده بهار خوش نباشد.

مرا مهر سیه چشمان ز سر بیرون نخواهد شد،

قضای آسمان ست این و دیگرگون نخواهد شد.

مژده ای دل که مسیحا نفسی می آید،

که ز انفاس خوشش بوی کسی می آید.

مطرب عشق عجب ساز و نوایی دارد،

نقش هر زخم که زد، راه بجایی دارد.

معاشران ز حریف شبانه یاد آرید،

حقوق بندگی مخلصانه یاد آرید!

من و انکار شراب؟ این چه حکایت باشد؛

غالباً این قدرم عقل و کفایت باشد.

نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد؛

عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد.

نقد صوفی نه همه صافی بی غش باشد،

ای بسا خرقه که شایستهء آتش باشد.

100

نه هرکه چهره برافروخت دلبری داند؛

نه هرکه آینه سازد سکندری داند.

101

واعظان کین جلوه بر محراب و منبر میکنند،

چون بخلوت میروند، آن کار دیگر میکنند.

102

هر که شد محرم دل در حرم یار ماند

وانکه این کار ندانست در انکار بماند.

103

یاد باد آنک سر کوی توام منزل بود،

دیده را روشنی از خاک درت حاصل بود.

104

یاری اندر کس نمی بینیم، یاران را چه شد؟

دوستی کی آخر آمد، دوستداران را چه شد؟

105

ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار،

ببر اندوه دل و مژدهء دلدار بیار.

106

عیدست و آخر گل و یاران در انتظار،

ساقی بروی یار ببین ماه و می بیار.

107

گر بود عمر به میخانه روم بار دگر،

بجز از خدمت رندان نکنم کار دگر.

108

یوسف گمگشته باز آید به کنعان، غم مخور،

کلبهء احزان شود روزی گلستان، غم مخور.

109

جانا ترا که گفت که احوال ما مپرس؛

بیگانه گرد و قصهء آشنا مپرس؟

110

دارم از زلف سیاهت گله چندانک مپرس،

که چنان زو شده ام بی سر و سامان که مپرس.

111

درد عشقی کشیده ام که مپرس،

زهر هجری چشیده ام که مپرس.

112

گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس،

در چمن سایهء آن سرو چمان ما را بس.

113

باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش،

بر جفای خار هجران صبر بلبل بایدش.

114

خوشا شیراز و وضع بی مثالش،

خداوندا نگهدار از زوالش.

115

در عهد پادشاه خطابخش، جرم پوش،

حافظ پیاله کش شد و مفتی قرابه نوش.

116

دلم رمیده شد و غافلم من درویش،

که آن شکاری سرگشته را چه آمد پیش.

117

دوش پنهان گفت با ما کاردانی تیزهوش:

از شما پنهان نشاید کرد سِرِّ میفروش.

118

سحر ز هاتف غیبم رسید مژده بگوش،

که دور شاه شجاع ست و می دلیر بنوش.

119

شرابی تلخ میخواهم که مردافکن بود زورش،

مگر یکدم برآسایم ز دنیا و شر و شورَش.

120

صوفی گلی بچین و مرقع به خار بخش،

وین زهد تلخ را بمی خوشگوار بخش.

121

فکر بلبل همه آن ست که گل شد یارش،

گل در اندیشه که چون عشوه کند در کارش.

122

ما آزموده ایم درین شهر بخت خویش،

بیرون کشید باید ازین ورطه رخت خویش.

123

هاتفی از گوشهء میخانه دوش

گفت: ببخشند گنه، می بنوش!

124

بامدادان که ز خلوتگه کاخ ابداع

شمع خاور فکند بر همه اطراف شعاع.

125

در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع،

شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع.

126

زبان خامه ندارد سر بیان فراق

وگرنه شرح دهم با تو داستان فراق.

127

مقام امن و می بی غش و رفیق شفیق

گرت مدام میسّر شود، زهی توفیق!

128

ای دل ریش، مرا بر لب تو حق نمک،

حق نگه دار که من میروم، الله معک!

129

اگر بکوی تو باشد مرا مجال وصول،

رسد بدولت وصلت نوای من به اصول.

130

هر نکته که گفتم در وصف آن شمایل،

هر کو شنید گفتا: لله در قایل!

131

بارها گفته ام و بار دگر میگویم:

که من دلشده این ره نه بخود میپویم.

132

به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم،

بهارِ توبه شکن میرسد، چه چاره کنم!

133

بغیر از آنکه بشد دین و دانش از دستم

بیا بگو که ز عشقت چه طرف بربستم.

134

بگذار تا ز شارع میخانه بگذریم،

کز بهر جرعه ای همه محتاج این دریم.

135

بمژگان سیه کردی هزاران رخنه در دینم،

بیا کز چشم بیمارت هزاران درد برچینم.

136

به تیغم گر کشد، دستش نگیرم

وگر تیرم زند، منت پذیرم.

137

بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم،

فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم.

138

بی تو ای سرو روان با گل و گلشن چه کنم؟

زلف سنبل چه کشم، عارض سوسن چه کنم؟

139

چرا نه در پی عزم دیار خود باشم؟

چرا نه خاک سرکوی یار خود باشم؟

140

چل سال رفت و بیش که من لاف میزنم،

کز ساکنان دیر مغان کمترین منم.

141

حاشا که من بموسم گل ترک می کنم،

من لاف عقل میزنم، این کار کی کنم؟

142

حالیا مصلحت وقت درآن میبینم

که کشم رخت به میخانه و خوش بنشینم.

143

حجاب چهرهء جان میشود غبار تنم،

خوشا دمی کزان چهره پرده برفکنم.

144

خرم آنروز کزین منزل ویران بروم،

راحت جان طلبم، وز پی جانان بروم.

145

خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم،

به ره دوست نشینیم و مرادی طلبیم.

146

خیز تا خرقهء صوفی بخرابات بریم،

دفتر وعظ به بازار خرافات بریم.

147

در خرابات مغان نور خدا میبینم،

این عجب بین که چه سِرّی ز کجا میبینم.

148

در خرابات مغان گر گذر افتد بازم،

حاصل خرقه و سجاده روان در بازم.

149

در نهانخانهء عشرت صنمی خوش دارم،

کز سر زلف و رخش نعل در آتش دارم.

150

دوستان وقت گل آن به که بعشرت کوشیم،

سخن پیرمغان ست و بجان بنیوشیم.

151

دیدار شد میسر و بوس و کنار،

از بخت شکر دارم و از روزگار هم.

152

ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم،

جامهء کس سیه و دلق خود ازرق نکنیم.

153

مرا عهدی ست با جانان که تا جان در بدن دارم،

هواداران کویش را چو جان خویشتن دارم.

154

مزن بر دل ز نوک غمزه تیرم،

که پیش چشم بیمارت بمیرم.

155

مژدهء وصل تو کو کز سر جان برخیزم،

طایر قدسم و از دام جهان برخیزم.

156

من ترک عشق و شاهد و ساغر نمی کنم،

صد بار توبه کردم و دیگر نمی کنم.

157

من دوستدار روی خوش و موی دلکشم،

مدهوش چشم مست و می صاف بی غشم.

158

من نه آن رندم که ترک شاهد و ساغر کنم،

محتسب داند که من این کارها کمتر کنم.

159

نماز شام غریبان چو گریه آغازم،

به مویه های غریبانه قصه پردازم.

160

هرچند پیر و خسته دل و ناتوان شدم،

هر گه که یاد روی تو کردم، جوان شدم.

161

ای شام ز کوی ما گذر کن،

وی صبح بحال ما نظر کن.

162

ای نورچشم من سخنی هست و گوش کن،

چون ساغرت بدست بنوشان و نوش کن!

163

بالا بلند عشوه گر نقش باز من،

کوتاه کرد قصهء زهد دراز من.

164

خدا را کم نشین با خرقه پوشان،

رخ از رندان بی سامان مپوشان.

165

خوشتر از فکر می و جام چه خواهد بودن،

تا ببینم که سرانجام چه خواهد بودن.

166

دانی که چیست دولت دیدار؟ یار دیدن،

در کو او گدایی بر خسروی گزیدن.

167

رایت سلطان گل پیدا شد از طرف چمن،

مقدمش یارب مبارک باد بر سرو و چمن.

168

ز در درآ و شبستان ما منور کن،

هوای مجلس روحانیان معطر کن.

169

شاه شمشاد قدان، خسرو شیرین دهنان،

که به مژگان شکند قلب همه صف شکنان،

170

شراب لعل کش و روی مه جبینان بین،

خلاف مذهب آنان جمال اینان بین!

171

صبح ست ساقیا قدحی پر شراب کن،

دور فلک درنگ ندارد، شتاب کن!

172

فکن اندر صف رندان نظری بهتر از این،

بر در میکده میکن گذری بهتر از این!

173

گلبرگ را ز سنبل مشکین نقاب کن،

یعنی که رخ بپوش و جهانی خراب کن!

174

منم که شهرهء شهرم به عشق ورزیدن،

منم که دیده نیالوده ام به بد دیدن.

175

می سوزم از فراقت، روی از جفا بگردان،

هجران بلای ما شد، یارب بلا بگردان!

176

یارب آن آهوی مشکین به ختن باز رسان،

وان سهی سرو قد من به چمن باز رسان!

177

ای پیک راستان، خبر سرو ما بگو!

احوال گل به بلبل دستان سرا بگو!

178

ای خون بهای نافهء چین خاک راه تو،

خورشید سایه پرور طرف کلاه تو.

179

ای قبای پادشاهی راست بر بالای تو،

تاج شاهی را فروغ از گوهر والای تو!

180

بجان پیر خرابات و حق نعمت او

که نیست در سر من جز هوای خدمت او.

181

تاب بنفشه می دهد طرهء مشک سای تو،

پردهء غنچه می درد خندهء دلگشای تو.

182

گلبن عیش میدمد، ساقی گلعذار کو؟

باد بهار می وزد، بادهء خوش گوار کو؟

183

مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو،

یادم از کِشتهء خویش آمد و هنگام درو.

184

ای از فروغ رویت روشن چراغ دیده،

خوشتر ز چشم مستت چشم جهان ندیده.

185

ای که با سلسلهء زلف دراز آمده ای،

فرصتت باد که دیوانه نواز آمده ای!

186

چراغ روی ترا شمع گشت پروانه ای،

مرا ز خال تو با حال خویش پروانه ای.

187

دامن کشان همی رفت در شراب زرکشیده،

صد ماهرو ز رشکش جیب قصب دریده.

188

دوش رفتم به در میکده خواب آلوده،

خرقه تَردامن و سجاده شراب آلوده.

189

سحرگاهان که مخمور شبانه

گرفتم باده با چنگ و چغانه.

190

عیشم مدام ست از لعل دلخواه،

کارم بکام ست الحمدلله.

191

گر تیغ بارد در کوی آن ماه،

گردن نهاده ایم، الحکم لله.

192

ناگهان پرده برانداخته ای، یعنی چه؟

مست از خانه برون تاخته ای، یعنی چه؟

193

وصال او ز عمر جاودان به،

خداوندا مرا آن ده که آن به!

194

آن غالیه خط گر سوی ما نامه نوشتی،

گردون ورق هستی ما درننوشتی.

195

آن میِ عشق کزو پخته شود هر خامی،

گرچه ماه رمضان ست، بیاور جامی.

196

احمدالله علی معدلة السلطانی،

احمد شیخ اویس ایکانی.

197

ای بیخبر، بکوش که صاحب خبر شوی،

تا راهرو نباشی، کی راهبر شوی.

198

ای پادشه خوبان، داد از غم تنهایی،

دل بی تو بجان آمد، وقت ست که بازآیی.

199

ای در رخ تو پیدا انوار پادشاهی،

در فکرت تو پنهان صد حکمت الهی.

200

ای دل آن به که خراب می گلگون باشی،

بی زر و گنج بصد حشمت قارون باشی.

201

ای دل به کوی عشق گذری نمی کنی،

اسباب جمع داری و کاری نمی کنی.

202

ای دل گر از آن چاه زنخدان بدرآیی،

هرجا که روی، زود پشیمان بدرآیی.

203

ای قصهء بهشت ز کوی تو حکایتی،

شرح جمال حور ز رویت روایتی.

204

ای که دائم بخویش مغروری،

گر ترا عشق نیست، معذوری.

205

ای که در کشتن ما هیچ مدارا نکنی،

سود و سرمایه بسوزی و محابا نکنی.

206

ای که در کنج خرابات مقامی داری،

جَمِ وقت خودی، ار دست به جامی داری.

207

ای که مهجوری عشاق روا میداری،

بندگان را ز بر خویش جدا میداری.

208

با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی،

تا بیخبر بمیرد از درد خودپرستی.

210

بگرفت کار حسنت چون عشق من کمالی،

خوش باش زانکه نبود این حسن را زوالی.

210

بلبل ز شاخ سرو به گلبانگ پهلوی،

میخواند دوش درس مقامات معنوی.

211

خوش کرد یاوری فلکت روز داوری

تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری.

212

در همه دیر مغان نیست چو من شیدایی،

خرقه جایی گرو باده و دفتر جایی.

213

دو یار زیرک و از بادهء کهن دومنی،

فراغتی و کتابی و گوشهء چمنی.

214

ز دلبرم که رساند نوازش قلمی،

کجاست پیک صبا گر همی کند کرمی.

215

ز کوی یار می آید نسیم نوروزی،

ازین باد ار مدد خواهی، چراغ دل برافروزی.

216

ساقیا سایهء ابرست و بهار و لب جوی،

من نگویم چه کن، ار اهل دلی، خود تو بگوی.

217

ساقی اگرت هوای ما هی،

جز باده میار پیش هی.

218

ساقی بیا که شد قدح لاله پر ز می،

طامات تا بچند و خرافات تا به کی.

219

سحرگه رهروی در سرزمینی،

همی گفت این معما با قرینی.

220

سحرم هاتف میخانه بدولتخواهی،

گفت بازآی که دیرینهء این درگاهی.

221

سلامی چو بوی خوش آشنایی،

بر آن مردم دیدهء روشنایی.

222

سینه مالامال دردست، ای دریغا مرهمی،

دل ز تنهایی بجان آمد، خدا را همدمی.

223

شهریست پر ظریفان و ز هر طرف نگاری،

یاران صلای عشق ست، گر میکنید کاری.

224

صبا تو نکهت آن زلف مشکبو داری،

بیادگار بمانی که بوی او داری.

225

طفیل هستی عشق اند آدمی و پری،

ارادتی بنما، تا سعادتی ببری.

226

عمر بگذشت به بیحاصلی و بلهوسی،

ای پسر جام می ام ده که به پیری برسی!

227

که برد بنزد شاهان ز من گدا پیامی،

که بکوی می فروشان دوهزار جَمْ بجامی.

228

گفتند خلایق که تویی یوسف ثانی،

چون نیک بدیدم بحقیقت به از آنی.

229

لبش می بوسم و درمی کشم می،

بآب زندگانی برده ام پی.

230

مخمور جام عشقم، ساقی بده شرابی،

پرکن قدح که بی می مجلس ندارد آبی.

231

می خواه و گل افشان کن، از دهر چه میجویی؟

این گفت سحرگه گل، بلبل تو چه میگویی؟

232

نسیم صبح سعادت به آن نشان که تو دانی،

گذر بکوی فلان کن در آن زمان که تو دانی.

233

نوبهارست در آن کوش که خوش دل باشی،

که بسی گُل بدمد باز و تو در گِل باشی.

234

وقت را غنیمت دان آن قدر که بتوانی،

حاصل از حیات ای جان یک دم ست تا دانی.

235

هزار جهد بکردم که یار من باشی،

مرادبخش دل بیقرار من باشی.

236

هواخواه توام جانا و میدانم که میدانی

که هم نادیده میبینی و هم ننوشته میخوانی.

EINDE

BIJ DEZEN BESTEL IK HET BOEK

(978-90-78660-28-6)

VOOR 39,50 euro;