Dit boek is opgedragen aan Bijan Mofid.
Olikoe
Bewerkt door dr. Ali Soleimani
UITGEVER:
HET TALENHUIS
DRACHTEN - NEDERLAND
Om uw boeken te bestellen, klik a.u.b. op het onderstaande beeld om uw bestelling te plaatsen via een e-mail op info@talenhuis.com:
Titel in het Perzisch (Farsi):
گاوفیل
(kawfil)
Bewerking en Nederlandse vertaling uit het Perzisch (Farsi) en aantekeningen:
Soleimani, Ali
Tekening op de omslag:
Reina van der Meer
Tekeningen van de Olikoe:
Vroegere scholieren in Friesland – Nederland
Overige foto’s zijn afkomstig van het internet
Druk- en bindwerk:
Donkel & Donkel, Drachten - Nederland
ISBN/EAN: 978-90-78660-19-4
Eerste druk: 11-11-11
Uitgever:
HET TALENHUIS
01062831 KvK. Leeuwarden 10-10-1991
JANSONIUSPLEIN 19
9203 NH DRACHTEN
Tel.: (+31) 0512 - 540560
Internet: www.talenhuis.com
E-mail: info.talenhuis.com
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
9
Inleiding
11
Personages
17
Olikoe
Eerste bedrijf
19
Olikoe
Tweede bedrijf
37
Olikoe
naverteld door vroegere scholieren in Friesland – Nederland
77
Lijst van de navertellingen van de vroegere scholieren
78
Olikoe
getekend door vroegere scholieren in Friesland – Nederland
137
Lijst van de tekeningen van de vroegere scholieren 138
-Inleiding
Begin jaren negentig vertelde ik, ondermeer op scholen, verhalen aan leerlingen. Eén van de verhalen die ik vaak vertelde, was het verhaal ‘Olikoe’. Na het vertellen van het verhaal maakten de leerlingen een tekening van het dier Olikoe en schreven het verhaal op. Van die tekeningen en die verhalen heb ik momenteel een bescheiden hoeveelheid in mijn bezit. Inmiddels zijn de kinderen die toen tussen de zes en dertien jaar oud waren, dertigers geworden.
Getrouw aan de traditie van Het Talenhuis om rondom Sint Maarten een boek uit te geven voor wat jongere lezers, wordt dit jaar het verhaal, beter gezegd het toneelstuk Olikoe, gepubliceerd.
Aan het eind van dit toneelstuk zijn dertig tekeningen en verhalen over Olikoe opgenomen, die door de kinderen van twintig jaar geleden zijn getekend en geschreven. De teksten van die kinderen zijn zonder enige correctie opgenomen. Bijzondere dank gaat dan ook naar deze toenmalige kinderen.
Zonder hun inspiratie was ‘Olikoe’ niet ontstaan. Het zou fijn zijn als deze jongens en meisjes van vroeger zich bij de uitgever melden om een exemplaar van het boek ‘Olikoe’ in ontvangst te nemen.
***
Het toneelstuk ‘Olikoe’ is gebaseerd op één van de zeer oude Perzische folkloristische kinderverhalen op rijm: ‘Het verhaal van Tante Kakkerlak’.
Echter, het toneelstuk ‘Olikoe’ in het Nederlands wijkt dermate af van het oorspronkelijke Tante Kakkerlak dat je dit geen vertaling van Tante Kakkerlak kunt noemen.
Om het toneelstuk ‘Olikoe’ in het Nederlands te kunnen bewerken, begon ik eerst het Perzische toneelstuk ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad], geschreven door Bijan Mofid, te vertalen.
Maar hoe verder het vertaalwerk ging, des te groter de afwijking tussen ‘Olikoe’ en ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] werd. De reden hiervan ligt wellicht in de sfeer van deze twee toneelstukken.
Toen de vertaling, beter gezegd de bewerking, van ‘Olikoe’ klaar was, was ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] nog heel duidelijk en zichtbaar hierin aanwezig. Daarom noem ik ‘Olikoe’ een bewerkte vertaling van ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad], met grote dank aan Bijan Mofid. Zonder zijn ‘Sjahrč qesseh’
[Verhalenstad] zou nooit het toneelstuk ‘Olikoe’ tot stand zijn gekomen.
Aan het eind van deze inleiding wordt een bescheiden beschrijving van ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] weergegeven:
Eind jaren zestig schreef de Iraanse toneelstukschrijver Bijan Mofid* op basis van ‘Het folkloristische verhaal van ‘Tante Kakkerlak’ een toneelstuk. Dit toneelstuk is het allerberoemdste Perzische toneelstuk aller tijden. De naam van dit werk is: ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad]. Van dit toneelstuk zijn er miljoenen exemplaren, met name op geluidscassette, verschenen.
--------------------------------------------------------------------
* Bijan Mofid werd op 31 mei 1935 in Teheran geboren. Hij studeerde na een voorbereidende opleiding een aantal jaren aan de universiteit van Teheran. Hij voelde zich echter thuis bij een theatergezelschap. Dit gezelschap herbergde tal van intellectuele, vooral linkse, theatermakers.
De werken van Bijan Mofid worstelden met de censuur van het Sjah-regime. In 1982, na de Isla-mitische Revolutie en de vestiging van de Islami-tische Republiek in Iran, verliet Bijan Mofid Iran en ging naar Amerika, waar hij twee jaar later, op 12 november 1984, overleed.
Veel Iraniërs kennen dit toneelstuk uit hun hoofd. Het ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] werd uitgevoerd als hét uitverkozen toneelstuk door de Nationale Televisie van Iran tijdens het Kunstfestival in Shiraz van 1968. Bij dit festival werd dit toneelstuk zeer geprezen. In hetzelfde jaar werd dit toneelstuk twee keer in de toenmalige stadsschouwburg van Teheran, Sangaladzj (voorheen: Vijfentwintig Sjahrwar) uitgevoerd.
Bij de uitvoering van dit toneelstuk speelden de onderstaande acteurs:
Bijan Mofid: Regisseur
Jamileh Nedai - Mofid: De vertelster
Tahmineh Madani: Tante Kakkerlak
Farrokh Soufi: De beer
Farhad Soufi: De hond
Mahmoud Ostad Mohammad: De ezel
Arash: De aap
Hossein Walamanesh: De olifant
Abbas Jawedani: De vos
Soheil Souzani: Het paard
Ardawan Mofid: De kameel
Houman Mofid: De muis
Rashid Kanani: De geit
Van de andere acteurs die de overige rollen hebben gespeeld, zijn bij ondergetekende geen namen bekend.
Bijan Mofid heeft over Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] het volgende gezegd:
“Sjahrč qesseh [Verhalenstad] is in principe een weergave van een folkloristisch verhaal. Ik heb het echter in een dramatische vorm gegoten. Ik heb getracht het rijm, dat meestal in dit soort folkloristische verhalen aanwezig is, te bewaren. ‘Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] is als het ware het verhaal van de pijnen van de mens die gevangen zit door onwetendheid, bijgeloof, tradities en maatschappelijke orde.”
Sjahrč qesseh’ [Verhalenstad] heeft vanaf de eerste dag van de Islamitische Republiek in Iran op de zwarte lijst gestaan.
Tenslotte is ondergetekende grote dank verschuldigd aan iedereen die met zijn of haar bijdrage de uitgave van de ‘Olikoe’ in het Nederlands mogelijk hebben gemaakt.
Drachten, 11-11-11,
dr. Ali Soleimani
Personages
1. De vertelster
2. De ezel
3. De kameel
4. Het konijn
5. De geit
6. Tante Kakkerlak
7. De kat
8. De muilezel
9. De vos
10. De beer
11. De aap
12. De muis
13. De papegaai
14. De hond
15. De mug
16. De spin
17. Het paard
18. De olifant
Eerste bedrijf
Toneel: Een dorpsplein met winkels eromheen.
(De vertelster komt het podium op.)
De vertelster: “Er was eens in oude tijden, onder de blauwe hemelkoepel, middenin de groene weiden, tussen mooie bomen, een dorp, een gezellig dorp. Dit dorp was omringd door een rozenhaag. De velden rondom dit dorp waren groen en overal vlogen vlinders. Dit dorp stond bij een hoge berg. Alle inwoners van het dorp waren goed, aardig en vriendelijk. Ze werkten hard, ze waren slim. Iedere dag, bij zonsopgang, stonden ze op. Na het ontbijt haastten zij zich naar hun werk.”
(De inwoners, beter gezegd de winkeliers van het dorp, komen één voor één het podium op en gaan voor hun winkel staan.)
De vertelster: “O, dit was ik helemaal vergeten, de naam van dit dorp was: ‘Verhalendorp’.
Knoop het goed in je oren: ‘Verhalendorp’! Wat was ik ook alweer aan het vertellen, beste mensen?
O ja, wij spraken over de inwoners van het dorp. Nou, in dit dorp, net als in alle andere plaatsen, had iedereen een beroep:
De ezel was met veel elan,
een vakkundig timmerman.
De kameel was viltmaker,
en ook een goede schaker.
Het konijn was rijsthandelaar,
en had een groothandel op de bazaar.
De geit verdiende haar dagelijks brood als lappenboer,
ze gebruikte haar hoorns als schaar, zittend op de vloer.
Tante Kakkerlak was bij iedereen van harte welkom,
ze was altijd opgemaakt, op zoek naar een bruidegom.
De kat was slager,
net zoals zijn zwager.
De muilezel werkte hard als hoefsmid,
hij maakte van ijzer een stijgbeugel en bit.
De vos had in het dorp een leerschool,
hij was meester, maar een halve zool.
De beer was een toekomstvoorspeller,
‘s avonds thuis was hij een geldteller!
De aap was van beroep verslaggever,
tevens een slimme publicist en uitgever.
De muis was stamper
en je zag hem amper.
De moedermuis, helemaal alleen,
klaagde voortdurend steen en been.
De papegaai was dorpsdichter,
anderen zagen hem als oplichter.
De hond was kruidenier
en werkte met veel plezier.
De mug was danseres,
en boekte overal succes.
De spin was acrobaat
in haar gesponnen draad.
Het paard, voor de poen,
was een olieperser toen.
Op een goede dag, bij zonsopgang, kwam een olifant ons dorp binnen.”
(Zodra de olifant op het podium komt, vlucht iedereen een kant op.)
....
DE PRIJS VOOR ÉÉN
EXEMPLAAR, INCLUSIEF B.T.W. EN VERZENDKOSTEN
IS: 20/- euro* --------------------------------------------- * N.B. Bij bestellingen uit België of andere Europese landen word 5% extra portokosten in rekening gebracht! Deze prijzen zijn geldig tot 01-01-2025. |
Om uw boeken te bestellen, klik a.u.b. op het onderstaande beeld om uw bestelling te plaatsen via een e-mail op info@talenhuis.com:
Bij ontvangst van uw bestelling, ontvangt
u ter voldoening
een factuur. Stuur geen geld of cheque mee. UW BESTELLING WORDT ZO SNEL MOGELIJK VERWERKT. N.B! Geachte heer / mevrouw! Het kan door omstandigheden voorkomen dat dit formulier ons niet bereikt. Daarom verzoeken wij u vriendelijk om uw bericht nogmaals via een E-mail naar ons: info@talenhuis.com op te sturen, indien u binnen drie dagen geen reactie van ons hebt ontvangen na het inzenden van uw formulier. |